Jak zaplanować swoją karierę zawodową?
Dawniej jeden wyuczony zawód wystarczał na całe życie i można go było wykonywać przez cały czas trwania aktywności zawodowej. Obecnie, w dobie szybkich przemian technologicznych i cywilizacyjnych, największe szanse na sukces mają ludzie elastyczni, którzy dążą do samorozwoju, korzystają z kursów (również online), żeby podnosić swoje kompetencje i nabywają coraz to nowe umiejętności. Jako że nie pozostawiają oni swojego życia przypadkowi i nie liczą wyłącznie na szczęście, dobrze planują karierę zawodową, a następnie stopniowo realizują swoje cele i marzenia.
Wybierz swoją ścieżkę kariery
Odpowiedz na pytania przygotowane przez naszych specjalistów, a my dopasujemy ścieżkę rozwoju do Twoich preferencji.
Dlaczego warto planować karierę zawodową?
Większość koncentruje się wyłącznie na tym, co jest tu i teraz, przez całe życie jak najlepiej wykonując swoje obowiązki zawodowe. Jest to zrozumiałe, aczkolwiek jeżeli komuś marzy się lepsza posada, powinien wziąć sprawy w swoje ręce i pomóc sobie w osiągnięciu celu. Planowanie kariery zmniejsza też ryzyko wypalenia zawodowego. Po wielu latach pracy w zawodzie może okazać się, że wcale nie przynosi ona żadnej satysfakcji i jest tylko przykrym obowiązkiem, szczególnie jeżeli pracownik zatrudniony na danym stanowisku nie potrafi robić nic innego.
Dlatego przez termin kariery zawodowej należy rozumieć drogę do osiągnięcia wyznaczonego celu i stopniową realizację kolejnych etapów. To plan, który składa się z konkretnych celów (np. ukończenie studiów, lepsza znajomość języka angielskiego, poprawa wyników sprzedaży o konkretny procent, wyższe stanowisko itp.) i czasu, w jakim zostaną one osiągnięte (np. 3 lata, 5 lat).
Oczywiście nawet najlepszy plan na karierę zawodową może zostać pokrzyżowany (np. wypadek, choroba, kryzys gospodarczy, upadek firmy). Niespodziewanie kariera może ulec nagłemu spowolnieniu lub wręcz odwrotnie – przyspieszeniu. Dlatego plany zawodowe powinny być regularnie weryfikowane.
Analiza SWOT w planowaniu kariery
Ścieżkę zawodową można podzielić na trzy fazy, tj.:
- faza wstępna do 35. roku życia – m.in. nauka zwodu, pierwsze zatrudnienie, zdobywanie doświadczeń, kształtowanie wizji przyszłości;
- faza środkowa do 50. roku życia – m.in. pierwsze podsumowania, zmiana celów;
- faza końcowa po 50. roku życia – m.in. stabilizacja, czerpanie z nabytych doświadczeń i osiągnięć.
Najłatwiej karierę zawodową zaplanować w młodym wieku, kiedy zwykle brakuje obowiązków rodzinnych, a wolny czas można poświęcić na rozwijanie swoich zainteresowań, naukę i zdobywanie doświadczeń. Najtrudniej o to przy ustabilizowanym życiu, kiedy konsekwencje podejmowanych decyzji ponoszą również bliscy. Jednak plany zawodowe można przedefiniować na każdym etapie ścieżki kariery, oczywiście uwzględniając swoją pozycję, wiek i możliwości, stawiając przed sobą wyłącznie cele możliwe do realizacji.
Przed określeniem celów zawodowych na okres najbliższych 5, 10 czy 15 lat warto wykonać tzw. analizę SWOT. Polega to na określeniu swoich mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń w życiu zawodowym, tj.:
- S (ang. strenghts) – mocne strony (np. kompetencje miękkie, wiedza, umiejętności itp.);
- W (ang. weaknesses) – słabe strony (np. braki, które należy uzupełnić, słaba znajomość języków itp.);
- O (ang. opportunities) – szanse w otoczeniu (np. szkolenia, warsztaty, kursy online, mała konkurencja w danej branży, nisza rynkowa itp.);
- T (ang. threats) – zagrożenia w otoczeniu (np. wiek, duża konkurencja na rynku pracy itp.).
Po wykonaniu analizy SWOT łatwo dostrzec szanse i zagrożenia na rynku pracy w najbliższych latach.
Analiza swojej osoby w ścieżce kariery
Żeby praca była nie tylko środkiem służącym realizacji wyższych celów (np. prestiż, korzyści materialne), ale też sprawiała przyjemność, co zmniejsza ryzyko wypalenia zawodowego, jednocześnie warto wykonać głębszą analizę swojej osoby. Dzięki temu cele zawodowe można określać zgodnie ze swoimi wartościami, przekonaniami i zainteresowaniami. Określić należy m.in.:
- wyznawane wartości i zasady, z czego można zrezygnować dla kariery, co jest szczególnie cenne;
- zainteresowania, pasje, najlepsze i najbardziej lubiane środowisko, czynniki motywujące;
- kompetencje miękkie, umiejętność pracy w zespole, zdolności przywódcze, zdolność do rozwiązywania konfliktów i rozładowywania emocji, elastyczność, zdolność do nawiązywania nowych kontaktów, adaptacja do zmian, zdolność do pracy pod presją;
- wykształcenie, kompetencje twarde, odbyte kursy i szkolenia potwierdzone certyfikatami, znajomość i stopień języków obcych;
- umiejętność pracy w zespole lub samodzielnej, zdolność do podejmowania ważnych decyzji i branie za nie odpowiedzialności, zdolność do podporządkowania się przełożonemu, skłonność do podejmowania ryzykownych decyzji, gotowość do podróży biznesowych.
Wyznaczanie celów w karierze zawodowej zgodnie z analizą SMART?
Ludzie sukcesu potrafią dobrze planować karierę zawodową i mają jasno sprecyzowane cele. Wiedzą, czego chcą i jak osiągnąć sukces. Jednocześnie twardo stąpają po ziemi, podnoszą swoje kompetencje i nie liczą tylko na szczęście. Planowanie kariery polega na stawianiu sobie jasnych i realnych celów z określeniem przybliżonego czasu, w jakim można je zrealizować. Bez tego jest to tylko myślenie życzeniowe, skupianie się na codziennych obowiązkach i czekanie na to, co przyniesie przyszłość.
W określeniu celów zawodowych pozwala tzw. analiza SMART. Według niej cel powinien być:
- S (ang. specific) – jasny i konkretny,
- M (ang. measurable) – mierzalny,
- A (ang. ambitious) – ambitny w granicach możliwości,
- R (ang. realistic) – realistyczny i możliwy do osiągnięcia,
- T (ang. timed) – określony w czasie.
Na współczesnym rynku pracy planowanie kariery zawodowej jest wręcz obowiązkiem pracownika i to niezależnie od jego wieku, pozycji i statusu. Młodzi ludzie, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy, mogą w ten sposób określić swoje predyspozycje zawodowe i zacząć rozwijać się w kierunkach budzących ich zainteresowanie. Natomiast ludzie dorośli będą doskonalić swoje kompetencje, co pozwoli piąć się po szczeblach kariery, a przynajmniej ubiegać się o wyższą pensję. Ścieżka kariery przydaje się nawet osobom bezrobotnym w celu nabycia nowych kwalifikacji i znalezienia zatrudnienia.
Wybierz swoją ścieżkę kariery
Odpowiedz na pytania przygotowane przez naszych specjalistów, a my dopasujemy ścieżkę rozwoju do Twoich preferencji.
Opublikowane 25 lipca 2022 r. w kategorii: Rozwój osobisty
ŚCIEŻKA KARIERY
Twórz atrakcyjne i funkcjonalne strony internetowe z użyciem nowoczesnych technik. Opanuj kluczowe podstawy, niezbędne narzędzia i zacznij tworzyć wspaniałe strony! Dowiedz się więcej